• /5
    ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ΑΛΕΞΗΣ ΜΠΙΣΤΙΚΑΣ
  • Στο ΤΕΛΕΥΤΑIΟ ΤΡΑΓΟYΔΙ (1990) προστέθηκαν άλλα δύο κομμάτια για τη δημιουργία των ΤΡΑΓΟΥΔΙΩΝ: ενός έργου σε τρεις πράξεις σε συνεργασία με τον εικαστικό Νίκο Αλεξίου. Η ΟΜΑΔΑ ΕΔΑΦΟΥΣ έγινε κάτι σαν φαινόμενο εκείνη την εποχή: όλα τα εισιτήρια προ-πωλήθηκαν και παρατείναμε τις παραστάσεις δύο φορές. Είχαμε ακόμη και λίστες αναμονής για τα εισιτήρια. Μια νύχτα στο κοινό ήταν και η Μελίνα Μερκούρη.

    Στο διάλειμμα μεταξύ του δεύτερου και του τρίτου τραγουδιού, το κοινό μπορούσε να δει μια έκθεση με τα προπαρασκευαστικά σχέδια σε κάρβουνο που είχα κάνει για την παράσταση. Μετά τις παραστάσεις, το κοινό μπορούσε να παρακολουθήσει τρεις πειραματικές ταινίες μικρού μήκους του Αλέξη Μπίστικα (Ποτσόν-Ποτσόν, ΤΟ ΦΙΛΙ, και Η ΓΥΜΝΗ ΜΑΤΙΑ σε ένα διπλανό δωμάτιο.

    ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΟΥ ΔΕΝΤΡΟΥ - χορογραφημένο πάνω στο ρεμπέτικο Το Μινόρε της Αυγής με τη φωνή της Τζένης Βάνου, παιγμένο όμως σε χαμηλότερες στροφές (33 αντί για τις κανονικές 45) - αφορά την συνάντηση μιας γυναίκας που ταξιδεύει και ενός άνδρα - δέντρου που είναι ριζωμένος. Η γυναίκα κοιμάται στη σκιά του και στο όνειρό της τον αισθάνεται να ξυπνά. Σκαρφαλώνει πάνω του και χορεύουν μαζί, γρήγορα όμως αντιλαμβάνεται ότι κινδυνεύει να παγιδευτεί στα κλαδιά του και έτσι σηκώνει τη βαλίτσα της και ξαναπαίρνει τον δρόμο.

    ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΟΥ ΝΑΡΚΙΣΣΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΗΧΟΥΣ είναι ένα σόλο  σε τρεις κύκλους, με τον ίδιο ερμηνευτή να μεταμορφώνεται σε κάθε επανάληψη της σκηνής από άνδρας σε γυναίκα και από γυναίκα στη μυθική μορφή του Νάρκισσου.Το έργο ξεκινά με την άφιξη ενός ταξιδιώτη σε ένα χώρο όπου κυριαρχεί ένα πολύ μακρύ τραπέζι, του οποίου η επιφάνεια μοιάζει να είναι από γυαλί. Σταματά για να ξεκουραστεί και να πιει ένα ποτήρι νερό. Καθώς πίνει, το βλέμμα του πέφτει στιγμιαία στην αντανάκλασή του στο νερό και τη στιγμή που το αντιλαμβάνεται ακούμε τον ήχο του γυαλιού που σπάει και η σκηνή βυθίζεται στο σκοτάδι. Ο δεύτερος κύκλος ξεκινά· αυτή τη φορά ο ερμηνευτής σταματά να πιει νερό, μεταμορφωμένος σε γυναίκα. Μόλις δει την εικόνα της στο ποτήρι, ο ήχος του γυαλιού που σπάει μας ρίχνει πάλι στο σκοτάδι. Η τρίτη και τελική μεταμόρφωση βρίσκει τον ερμηνευτή με τη μορφή του μυθικού Νάρκισσου. Βλέπει την εικόνα του όχι σε ένα ποτήρι νερό αλλά στην επιφάνεια του τραπεζιού, το οποίο αποδεικνύεται τελικά ότι δεν είναι από γυαλί αλλά από νερό. Σκαρφαλώνει πάνω στο τραπέζι, ξαπλώνει πάνω στην αντανάκλαση του και σκύβει για να φιλήσει τον εαυτό του. Τη στιγμή του φιλιού ακούμε και πάλι τον ήχο του σπασίματος και η σκηνή βυθίζεται για τρίτη και οριστική φορά στο σκοτάδι.

    Στο σκοτάδι, ντυμένη στα μαύρα, είναι μια φιγούρα που δεν βλέπουμε ποτέ καθαρά – η Ηχώ. Αυτή είναι που μεταμορφώνει μπροστά στα μάτια μας τον άνδρα σε γυναίκα και τη γυναίκα στο γυμνό Νάρκισσο, ενώ τραγουδά a capella την άρια για κόντρα-τενόρο Che farò senza EuridiceΤί θα κάνω χωρίς την Ευριδίκη μου») από την όπερα του Gluck Orfeo ed EuridiceΟρφέας και Ευριδίκη» – ερμηνεία: Πωλ Ζαχαριάδης).

    Το ολόσωμο μακιγιάζ του Νάρκισσου ήταν γαλάζιο – αυτή ήταν η πρώτη φορά που έβαφα ένα γυμνό σώμα με τέτοιο χρώμα. Ένα γαλάζιο αγόρι, ο Πρίγκηπας, εμφανίστηκε αργότερα στο τέλος των ΠΑΡΑΜΥΘΙΩΝ ΤΩΝ ΑΔΕΛΦΩΝ ΓΚΡΙΜΜ (1996), και γαλάζιος ήταν ο Έρωτας που πέταξε πάνω από την ΤΕΛΕΤΗ ΕΝΑΡΞΗΣ (2004). Το μπλε είναι το χρώμα που είδα σε ένα ταξίδι στην Ινδία να χρησιμοποιείται για τον ινδουιστικό θεό Σίβα στον κλασικό ινδικό χορό Kathak.

    Ο ερμηνευτής Βαγγέλης Παπαδάκης (οικοδόμος την εποχή εκείνη) ήταν προικισμένος με σπάνια αρσενική ομορφιά. Η εκπαίδευση μη επαγγελματιών που έχουν μια έντονη γοητεία, χρήσιμη για τους σκοπούς της φαντασίας μου, και η τοποθέτησή τους εντός ενός απολύτως τεχνητού καλλιτεχνικού περιβάλλοντος, δημιουργεί αυτό το εκπληκτικό ρίγος που προκύπτει όταν το ανεπιτήδευτο συναντά την τέχνη. Εδώ το δοκίμασα για πρώτη φορά. Είναι κάτι που ζήλεψα από τις διανομές του Pasolini στον κινηματογράφο.

    Η επιτυχία των Τραγουδιών σηματοδότησε το πραγματικό ξεκίνημα της ΟΜΑΔΑΣ ΕΔΑΦΟΥΣ. Τα εισιτήρια των παραστάσεων εξαντλούνταν και τα ΜΜΕ είχαν ενθουσιαστεί. Δεν μπορούσαμε να πιστέψουμε αυτό που συνέβαινε. Ακόμη και το Υπουργείο Πολιτισμού ήρθε από το πουθενά και προσφέρθηκε να επιχορηγήσει το επόμενο σχέδιό μας. Παρ' όλα αυτά η διαδικασία παραγωγής του επόμενου έργου (ΦΕΓΓΆΡΙΑ - 1992) αποδείχτηκε γολγοθάς και καθυστέρησε για έναν ολόκληρο χρόνο λόγω έλλειψης χρημάτων.

1991 / ΤΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ / ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΜΕ ΤΡΙΑ ΝΤΟΥΕΤΑ / ΟΜΑΔΑ ΕΔΑΦΟΥΣ
 

ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΟΥ ΔΕΝΤΡΟΥ (17 λεπτά)

ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΟΥ ΝΑΡΚΙΣΣΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΗΧΟΥΣ (11 λεπτά)

ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ (22 λεπτά)

Συνεργασία με τον Νίκο Αλεξίου
50 λεπτά
Πρεμιέρα: 17 Απριλίου 1991, Κτίριο Καλλιτεχνών (Αθήνα)
Έχει παρουσιαστεί 35 φορές
Χορηγοί: Ίδρυμα Ι.Φ. Κωστόπουλου, Γενική Γραμματεία Nέας Γενιάς, Μουσική και Μουσικοί, Τάσος Μελετόπουλος, LEXIKON

Σκηνοθεσία - Χορογραφία - Κοστούμια: Δημήτρης Παπαϊωάννου
Εικαστικό περιβάλλον: Νίκος Αλεξίου
Ήχοι: Παύλος Αβούρης
Φωτισμοί: Νίκος Αλεξίου, Δημήτρης Παπαϊωάννου
Διαμόρφωση Αίθουσας: Σταύρος Ζαλμάς
Τεχνικοί Σκηνής: Δημήτρης Ασήμωσης-Λαρχέλ, Βασίλης Αυγελής, Γρηγόρης Λαγός, Ανδρέας Φουράκης
Φωτογραφίες: Αλέξης Μπίστικας
Κατασκευή Κοστουμιών της Αγγελικής Στελλάτου: Λευκή Στελλάτου
Κατασκευή Σκηνικών: Νίκος Αλεξίου, Σταύρος Ζαλμάς, Στράτος Κυπριωτέλης, Ηλίας Παπαϊωάννου, Τάσος Παπαϊωάννου
Δημόσιες Σχέσεις: Αλεξάνδρα Δρόσου, Μάρια Διαμάντη, Ντόρα Βυζοβίτου

Ερμηνευτές:

Σταύρος Ζαλμάς (ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΟΥ ΔΕΝΔΡΟΥ)
Πωλ Ζαχαριάδης (Ηχώ - ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΟΥ ΝΑΡΚΙΣΣΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΗΧΟΥΣ)
Βαγγέλης Παπαδάκης (Νάρκισσος - ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΟΥ ΝΑΡΚΙΣΣΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΗΧΟΥΣ)
Δημήτρης Παπαϊωάννου (ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ)
Αγγελική Στελλάτου (ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΟΥ ΔΕΝΔΡΟΥ, ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ)

Μουσική:

ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΟΥ ΔΕΝΤΡΟΥ: Σ. Περιστέρης
ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΟΥ ΝΑΡΚΙΣΣΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΗΧΟΥΣ: άρια για κόντρα-τενόρο «Che farò senza Euridice» («Τί θα κάνω χωρίς την Ευριδίκη μου») από την όπερα του Gluck Orfeo ed EuridiceΟρφέας και Ευρυδίκη»)· a capella ερμηνεία του Πωλ Ζαχαριάδη
ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ: Richard Strauss, «Im Abendrot»· με την Jessye Norman (σοπράνο)

Πού και πότε:

Κτίριο Καλλιτεχνών - Αθήνα (17 - 18, 22 - 25, 29 - 30 Απριλίου - 15 - 16, 20 - 25 Μαΐου 1991)
Θέατρο Πέτρα - Πετρούπολη, Αθήνα (11 Σεπτεμβρίου 1991)
ΕΧΡΟ '92 - Σεβίλλη, Ισπανία (19-20 Σεπτεμβρίου 1992)
6η Μπιενάλε Νέων Καλλιτεχνών της Ευρώπης και της Μεσογείου - Βαλένθια, Ισπανία (11 Νοεμβρίου 1992)
Φεστιβάλ Santarcangelo - Santarcangelo, Ιταλία (9-11 Ιουλίου 1993)
Αλεξανδρούπολη (21 Ιουλίου 1993)
Κομοτηνή (23 Ιουλίου 1993)
Ιωάννινα (25 Ιουλίου 1993)
Κατερίνη (27 Ιουλίου 1993)